Dấu hiệu bệnh gan tụy ở tôm thường bị bỏ qua do tiến triển âm thầm, nhưng lại là nguyên nhân chính khiến tôm yếu, bỏ ăn và chết rải rác. Gan tụy – bộ phận nhỏ nhưng gánh vác vai trò cực kỳ quan trọng, không chỉ là “nhà máy tiêu hóa” mà còn là “tường thành miễn dịch” giúp tôm chống chọi với môi trường và mầm bệnh. Đây cũng là nơi dễ tổn thương nhất – đặc biệt trong mùa lạnh, mùa mưa.
Vậy làm sao để nhận biết dấu hiệu bệnh gan tụy ở tôm sớm nhất và xử lý kịp thời trước khi bệnh lây lan? Và đâu là cách phòng ngừa thông minh để không mất cả ao tôm khi bệnh bùng phát?
1. Tại sao gan tụy lại quan trọng với sức khỏe tôm?
Nhiều người chỉ chú ý đến thức ăn, môi trường, mà quên mất rằng mọi vấn đề về tiêu hóa, miễn dịch và hấp thụ đều quy tụ về gan tụy. Khi gan tụy tổn thương, hậu quả có thể diễn ra âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm:
- Tôm bỏ ăn, ruột rỗng, còi cọc.
- Vỏ mềm, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
- Tỷ lệ sống thấp, chết rải rác hoặc đồng loạt.
2. Dấu hiệu nhận biết tôm bị bệnh gan tụy
Quan sát màu gan tụy
Màu gan tụy phản ánh tình trạng sức khỏe của tôm:
- Gan đỏ (sưng gan): dấu hiệu viêm, gan quá tải.
- Gan vàng: chuyển hóa kém, thiếu khoáng – vitamin.
- Gan trắng: nhiễm độc hoặc nhiễm khuẩn nặng.
- Gan đen: tích tụ dư lượng thuốc hoặc gan mất chức năng giải độc.
- Gan nhũn: mềm, dễ vỡ – thường gặp trong bệnh gan tụy cấp tính (AHPND).
Hành vi bất thường của tôm
- Tôm búng nước liên tục, bỏ ăn, ruột rỗng.
- Vỏ mềm, chậm lớn, tỷ lệ sống thấp.
- Khi soi tươi, thấy giọt dầu không đều, ống gan teo nhỏ.
3. Nguyên nhân khiến tôm bị tổn thương gan tụy
- Do môi trường dơ: đáy ao dơ, tảo tàn, khí độc như NH₃, NO₂, H₂S tăng cao.
- Do thức ăn thiếu chất, kém dinh dưỡng, dễ gây rối loạn chuyển hóa.
- Do vi khuẩn gây bệnh (Vibrio, vi bào tử) bám vào gan tụy.
- Do xử lý hóa chất sai cách: tôm dễ “sốc gan” khi tạt thuốc liên tục, không đúng thời điểm.
4. Giải pháp phòng và hỗ trợ điều trị bệnh gan cho tôm
a) Quản lý môi trường nước ao
- Duy trì pH ổn định từ 7.8 – 8.0, độ kiềm từ 100–150 ppm.
- Thay nước định kỳ, xử lý đáy bằng chế phẩm sinh học EM GỐC để giảm nhớt, hạn chế vi khuẩn gây bệnh.
- Giữ oxy hòa tan cao, đặc biệt sau mưa hoặc khi tôm ăn yếu.
b) Tăng cường dinh dưỡng
- Bổ sung vitamin C, E, khoáng đa vi lượng để nâng sức đề kháng.
- Điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp theo thời tiết và hành vi tôm.
- Tránh dư thừa thức ăn, đặc biệt trong những ngày trời âm u, mưa lớn.
c) Sử dụng thảo dược bảo vệ gan: LIVER ONE 2L
Đây là sản phẩm chuyên biệt dành cho gan tụy tôm, được bà con đánh giá cao vì:
- Hỗ trợ phục hồi chức năng gan, làm sáng màu gan, giảm tình trạng gan vàng, gan teo.
- Tăng cường miễn dịch, hạn chế bệnh trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoặc vụ nuôi nghịch.
- Không cần thời gian ngưng sử dụng trước thu hoạch.
Cách sử dụng:
- Tạt ao: 2 lít cho 2.000m³ nước, định kỳ 7 – 10 ngày/lần.
- Trộn ăn: 5ml/kg thức ăn, dùng liên tục trong 3 – 5 ngày khi có dấu hiệu bệnh.
Lưu ý để giữ gan tụy tôm luôn khỏe mạnh
- Quan sát màu gan, hành vi ăn uống và bơi lội của tôm mỗi ngày.
- Sử dụng vi sinh và thảo dược định kỳ để tạo môi trường ổn định, tránh bệnh gan bùng phát.
- Tuyệt đối không tự ý sử dụng kháng sinh, hãy tham khảo kỹ sư kỹ thuật khi tôm có dấu hiệu bệnh nặng.
📞 Cần tư vấn chuyên sâu? Liên hệ ngay với Thủy sản Quốc Nguyên
Việc quan sát kỹ dấu hiệu bệnh gan tụy ở tôm mỗi ngày sẽ giúp bà con chủ động phòng tránh rủi ro và bảo vệ ao nuôi hiệu quả.
