Yếu tố sinh thái và vật lý chi phối sức khỏe tôm
Độ sâu ao nuôi tôm không chỉ là một con số mà là một yếu tố sinh thái vật lý, ảnh hưởng trực tiếp đến các điều kiện sống của tôm và là nền tảng cho sự thành công của vụ nuôi. Hiểu rõ cơ chế tác động của độ sâu sẽ giúp người nuôi đưa ra quyết định kỹ thuật chính xác.
Ảnh hưởng đến sự ổn định nhiệt độ nước
Độ sâu có tác động trực tiếp đến sự ổn định nhiệt độ trong ao. Độ sâu ao nuôi tôm lý tưởng giúp giữ nhiệt tốt hơn, làm giảm sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm. Ao quá cạn dễ bị tăng nhiệt độ đột ngột vào ban ngày và giảm nhanh vào ban đêm, gây sốc nhiệt và căng thẳng (stress) cho tôm, làm tôm kém ăn và rối loạn trao đổi chất. Ngược lại, ao quá sâu có thể gây khó khăn trong việc điều chỉnh nhiệt độ khi cần thiết.
Tác động đến hàm lượng Oxy hòa tan (DO)
Trong các ao nuôi mật độ cao, ao quá sâu thường dễ xảy ra hiện tượng phân tầng nhiệt và oxy. Điều này dẫn đến thiếu oxy ở tầng đáy – vùng tôm sinh sống và kiếm ăn chính. Vùng đáy yếm khí không chỉ thiếu oxy mà còn là nơi tích tụ chất thải, thúc đẩy quá trình phân hủy kỵ khí và sản sinh khí độc như NH3 và H2S. Độ sâu hợp lý, kết hợp với hệ thống quạt nước hiệu quả, sẽ giúp lưu thông nước, hạn chế phân tầng và đảm bảo oxy dồi dào ở mọi tầng nước.
Kiểm soát chất lượng nước và mầm bệnh
Độ sâu ao nuôi tôm cũng liên quan mật thiết đến khả năng tự làm sạch và quản lý chất lượng nước. Ao quá sâu có thể gây ra sự tích tụ chất cặn và ô nhiễm dưới đáy, tạo điều kiện thuận lợi cho các mầm bệnh như vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển. Độ sâu lý tưởng giúp hạn chế tích tụ chất thải hữu cơ, thúc đẩy quá trình phân hủy hiếu khí và kiểm soát các khí độc một cách hiệu quả hơn.
Kiểm soát chất lượng nước nuôi tôm hiệu quả bằng vi sinh
Bên cạnh việc xác định độ sâu ao nuôi tôm hợp lý, người nuôi cần có kế hoạch chủ động kiểm soát chất lượng nước ao ngay từ đầu vụ nuôi, và việc sử dụng men vi sinh là một trong những cách hiệu quả, an toàn và bền vững đang được áp dụng rộng rãi.
Men vi sinh: Giải pháp cân bằng sinh thái ao nuôi
Men vi sinh (Probiotics) chứa các chủng vi sinh vật có lợi, giúp làm sạch ao tôm và giữ cân bằng sinh thái. Các chủng vi sinh vật này hoạt động với công suất cao, gấp 5-10 lần vi sinh thông thường, mang lại hiệu quả vượt trội trong việc:
- Xử lý đáy và khí độc: Vi sinh giúp phân hủy nhanh chóng chất hữu cơ dư thừa, giảm tần suất và chi phí nạo vét đáy. Đồng thời, chúng giúp phòng ngừa hiệu quả các loại khí độc như NH3 và NO2, đặc biệt quan trọng trong các mô hình nuôi tôm thâm canh và công nghệ cao với mật độ tôm dày đặc.
- Ổn định môi trường: Vi sinh giúp tạo môi trường tốt, giữ cân bằng sinh thái cho ao nuôi và đảm bảo điều kiện cho tôm phát triển thuận lợi nhất.
Lựa chọn và ứng dụng men vi sinh chuyên biệt
Người nuôi có thể tham khảo các dòng sản phẩm vi sinh chuyên dụng như vi sinh BZT (đối với ao đất) hoặc vi sinh Shield Pro (đối với ao bạt).
Việc sử dụng vi sinh thường xuyên và đúng liều lượng sẽ giúp người nuôi:
- Giảm chi phí thức ăn do tăng tỷ lệ tôm sống và giảm hệ số FCR.
- Đảm bảo an toàn cho người, thân thiện với môi trường.
Các yếu tố khác cần giám sát khi nuôi tôm
Ngoài độ sâu ao nuôi tôm, để tôm sinh trưởng phát triển khỏe mạnh, người nuôi cần chú ý đến các yếu tố môi trường khác, bao gồm:
- Nhiệt độ của nước: Duy trì trong khoảng 28 – 30°C đối với tôm sú và 25 – 30°C đối với tôm thẻ. Tránh biến động nhiệt lớn trong ngày.
- Độ mặn: Lý tưởng là 15 – 20‰ cho tôm sú và 25 – 28‰ cho tôm thẻ.
- Độ pH và Kiềm: Duy trì pH trong khoảng 7.2 – 8.8 và độ kiềm trong khoảng 120 – 150 mg/l.
- Oxy hòa tan (DO): Mức lý tưởng là 6 – 8 ppm.
- Nồng độ khí độc: Cần đo đạc các chỉ tiêu NH3, NO2 hàng tuần để có phương án xử lý kịp thời.
Kết luận
Việc xác định độ sâu ao nuôi tôm lý tưởng là nền tảng kỹ thuật quan trọng. Tuy nhiên, để duy trì môi trường nước ổn định và sạch sẽ trong suốt vụ nuôi, việc kết hợp với giải pháp vi sinh chuyên biệt là không thể thiếu. Sự kết hợp giữa kỹ thuật xây dựng ao và công nghệ sinh học sẽ giúp người nuôi tôm tối ưu hóa hiệu suất, giảm thiểu rủi ro và đạt được năng suất cao.
